Pisząc ten artykuł zastanawiałam się czy warto pisać o zabytkach jakie warto zobaczyć w Wielkiej Brytanii, ponieważ nie jestem tam osobiście i nie wiem jak wyglądają one na żywo, posługuję się jedynie internetem (w końcu taki mój blog), ale z drugiej strony sama często szukam wielu ciekawostek w internecie na temat naszej okolicy w Australii, więc dlaczego by nie poszperać o czymś w UK. Wielka Brytania ma bogatą historię i setki jak nie tysiące budynków, które warto zobaczyć i dowiedzieć się czegoś na temat ich historii.
Obecnie w Anglii znajduje się około 400 000 obiektów zabytkowych, z czego 2,5% stanowią zabytki klasy I. W Walii znajduje się 30 000 budynków zabytkowych. Wszystkie budynki wybudowane przed 1700 rokiem są zaliczane do zabytkowych, a także większość budynków z lat 1700-1840.
W jaki sposób klasyfikuje się takie budynki na miano zabytków?
kryteria obejmują znaczenie architektoniczne, historyczne lub muszą być blisko związane ze znaczącymi postaciami bądź wydarzeniami historycznymi.
Kryteria obejmują:
- wiek i rzadkość - budynki zbudowane przed 1700 rokiem, które zachowały się w oryginalnym stanie, a także większość tych, zbudowanych w latach 1700-1840;
- zalety estetyczne - wyjątkowy wygląd budynku, w przypadku braku wyróżniających się aspektów wizualnych, wpisane mogą zostać te, które reprezentują szczególny aspekt historii społecznej lub ekonomicznej;
- selektywność - spośród grupy struktur o podobnych walorach, zabytkowe są najbardziej znaczące lub reprezentatywne;
- interes narodowy - bliski związek z osobami i wydarzeniami ważnymi historycznie;
- stan techniczny
Ja postanowiłam wybrać kilka zabytków z Anglii, Szkocji i Walii o których nie jest aż tak głośno jak np. o Big Benie, Pałacu Westminsterskim, Zamku Windsor, i innych. Oczywiście te budynki też opiszę ale w swoim czasie.
Ze względu na ogromną ilość zabytków, postanowiłam wybrać sześć z Anglii, Walii i Szkocji, czyli łącznie będzie ich osiemnaście. W trakcie pisania sama zobaczę co to za ciekawe budowle.
ANGLIA i jej zabytki
1. CLIFTON SUSPENTION BRIDGE - BRISTOL
Jest to most wiszą nad rzeką Avon w zachodniej Anglii, został wybudowany na granicy dzielnicy Bristolu "Clifton" oraz hrabstwa Somerset. Most składa się z dwóch wież oraz szeregu konstrukcji wiszących. Jest on symbolem miasta Bristol. Most otwarto w 1864, już po śmierci głównego inżyniera oraz projektanta Isambarda Brunela. Most ma wagę 1500 ton, jest długi na 414 metrów, a jego wieże są wysokie na 26 metrów. Każdego dnia z mostu korzysta około 12.000 pojazdów. Pomimo upływu 150 lat od otwarcia, nie dokonywano żadnych remontów kapitalnych. Korzystanie z mostu dla pieszych jest bezpłatne, od pojazdów pobierana jest opłata.
Z tego mostu po raz pierwszy na świecie skakano na bungee. Most znany jest również z licznych samobójstw. W latach 1974-1993 skoczyło z niego 127 osób, choć nie jest liderem pod względem ilości samobójstw, w tym rankingu przoduje inny most Humber Bridge.
Od 1911 obowiązuje zakaz latania pod mostem. Jednak w 1951 przeleciał pod nim samolot RAF Vampire z prędkością ok. 600km/h, samolot eksplodował kilka kilometrów dalej rozbijając się o ścianę wąwozu.
2. KATEDRA W TRURO - TRURO
Dokładna nazwa to Katedra Najświętszej Marii Panny w Truro - jest to katedra anglikańska i znajduje się w stolicy Kornwalii - Truro. Wybudowana w stylu Neogotyckim - była pierwszą świątynią od XIIIw. wybudowaną od podstaw w Wielkiej Brytanii. Jest jedną z trzech brytyjskich katedr z trzema wieżami, pozostałe to kościoły w Lichfield i w Edynburgu.
Budowę rozpoczęto w 1880r. na miejscu XVI-wiecznego kościoła parafialnego. Autorem projektu był John Loughborough Pearson, czołowy przedstawiciel angielskiego neogotyku. Połączył on formy wczesnego gotyku angielskiego z elementami gotyku francuskiego. Katedra posiada trzy wieże, centralna ma wysokość 76 metrów, a zachodnie wierze po 61 metrów. Pierwsza część katedry została poświęcona w roku 1887 , wieżę centralną ukończono w 1905 roku a całość była gotowa pięć lat później. Co roku katedrę odwiedza ok. 200 000 turystów.
3.NEWSTEAD ABBEY - niedaleko NOTTINGHAM
Jest to opactwo położone niedaleko Nottingham w Anglii, początkowo należało do Augustian, najbardziej jednak znane jest jako dom rodzinny Lorda Byrona.
Opactwo to zostało założone w XII wieku przez króla Henryka II w ramach pokuty za morderstwo Tomasza Becketa. W XVI wieku zostało przemianowane w prywatną posiadłość, którą kupił Sir John Byron w 1540 roku. Na terenie posiadłości znajdują się ogrody i park o łącznej powierzchni 300 akrów. Dzisiaj Newstead Abbey jest własnością publiczną, mieści się tam muzeum, w którym są wystawione rzeczy związane z historią Johna Byrona.
4. RADCLIFFE CAMERA - OKSFORD
Radcliffe Camera to budynek zaprojektowany przez Jamesa Gibbsa w stylu palladyńskim
i wybudowanym w latach 1737-1749 dla Radcliffe Science Library. Budynek został wybudowany za wynoszącą 40 000 funtów spuściznę po zmarłym w 1714r. Johnie Radcliffie. Po tym jak Radcliffe Science Library została przeniesiona do innego budynku, Radcliffe Camera został dodatkową czytelnią Bodleian Library. Obecnie przechowuje się w niej książki z zakresu języka angielskiego, historii i teologii. Poniżej Radcliffe Square znajduje się miejsce dla około 600 000 książek.
5. CHESAPEAKE MILL - WICKHAM
Jest to zabytkowy młyn wodny w mieście Wickham w poudniowej Anglii. Szkielet młyna został zbudowany z drewna z byłej amerykańskiej fregaty USS Chesapeake, która została
rozebrana w 1819 roku. Młyn działał aż do 1976 r. Obecnie w budynku jest sklep z pamiątkami.
6. BROADWAY TOWER - BROADWAY
Jest to wieża będąca przykładem neogotyckiej architektury ogrodowej znajdująca się w Anglii, w pobliżu wsi Broadway, w hrabstwie Worcestershire w paśmie wzgórz Cotswolds na wysokości 312 m n.p.m. Budowla została zaprojektowana przez Jamesa Wyatta w 1794r i zbudowana w 1797r.
SZKOCJA i jej zabytki
1. PAŁAC HOLYROOD - Edynburg
Jest to rezydencja monarchów brytyjskich w Szkocji. Jest położony na wzniesieniu na wschodnim końcu Royal Mile, która między innymi prowadzi do zamku. W 1182 roku znajdowało się tu Opactwo Holyrood. Dziedziniec budynku budowany był stopniowo, w 1532 roku powstałą wieża strażnicza w północno-zachodniej części zamku. Pałac Holyrood w obecnej formie powstał w XVII wieku. Zamek gościł m.in. królową Szkotów - Marię Stuart.
2. KAPLICA ROSSLYN - ROSLIN
Kaplica znajduje się w szkockiej wsi Roslin. Została zbudowana w XV wieku. Początkowo miała tam być kolegiata pod wezwaniem św. Mateusza. Z uwagi na zdobienia określana jest mianem Biblii wykutej w kamieniu. Wiązanych z nią jest wiele legend. Skarby swoje mieli tam przechowywać między innymi templariusze, a zdobienia miałyby przekazywać tradycje masońskie.
Kaplica stała się sławna dzięki książce "Kod Leonarda da Vinci" Dana Browna.
Obecnie jest to kościół protestancki.
3. EILEAN DONAN - wyspa LOCH DUICH
Zamek Eilean Donan w Szkocji położony jest na wyspie Loch Duich, niedaleko miasta Dornie w zachodniej części regionu Highland. Ze stałym lądem łączy wyspę kamienny most.
Zamek powstał w 1220 roku. przez szkockiego króla Aleksandra II. Uważa się, że służył za schronienie Robertowi Bruce'owi podczas jego ucieczki przed angielskim wojskiem.
W kwietniu 1719 roku zamek okupowały hiszpańskie wojska z zamiarem wzniecenia kolejnego powstania Jakobitów. W maju odbiły go, a następnie zniszczyły trzy fregaty Królewskiej Marynarki Wojennej. Hiszpanie zostali później pokonani w bitwie w dolinie Shiel.
Na początku XX wieku zamek odrestaurowano, obecnie jest dostępny dla zwiedzających.
Zamek często służy za plan filmowy, znane filmy, do których kręcono zdjęcia w tym zamku to:
"Świat to za mało", "Loch Ness', "Nieśmiertelny"
4. WALLACE MONUMENT - ABBEY CRAIG
Jest to wieża upamiętniająca narodowego bohatera Szkocji - Williama Wallace'a. Znajduje się na wzgórzu Abbey Craig, niedaleko miasta Stirling. 67 metrowa wieża została zaprojektowana przez JOhna Thomasa Rocheada, została otwarta w 1869 roku. Wieża jest udostępniana dla zwiedzających przez cały rok. We wnętrzu znajdują się sale w których przedstawiana jest postać Walace'a.
5. WIADUKT GLENFINNAN - niedaleko GLENFINNAN
Wiadukt chyba dobrze znany każdemu kto oglądał Harry'ego Potter'a :)
Wiadukt w ciągu linii kolejowej West Highland Line nad doliną rzeki Finnan w północnej Szkocji.
Posiada 21 przęseł, z których każde ma 15 metrów wysokości i wznosi się na maksymalną wysokość 30 metrów, był jednym z największych przedsięwzięć inżynieryjnych wykorzystujących beton bez wzmocnienia w momencie jego budowy przez Sir Roberta McAlpine. Wiadukt został zbudowany w latach 1897-1901 przy okazji budowy przedłużenia West Highland Line do Mallaig.
Z wiaduktu rozciąga się spektakularny widok na dolinę Glen Finnan i wody jeziora Shiel. Całkowity koszt budowy wiaduktu wyniósł 18.904 funtów szterlingów.
Niepowtarzalna sceneria szkockich gór stała się powodem, dla którego Glenfinnan zostało wybrane na plener kilku filmów. Najbardziej znany film to właśnie Harry Potter.
6. ZAMEK BLAIR - BLAIR ATHOL
Zamek Blair położony jest w Szkocji w regionie Perthshire. W 1269 została wybudowana tu wieża, która istnieje do dziś. W średniowieczu budowlę odnowiono i rozbudowano do postaci zamku. Zamek jest siedzibą rodu Murrayów, który dzierży tytuł księcia hrabstwa Athol, pomimo iż obecny jedenasty książe mieszka w Republice Południowej Afryki.
Wewnątrz posiadłości znajduje się muzeum, które oferuje zwiedzanie pomieszczeń zamku, pełnych kolekcji broni, trofeów zwierząt a także pamiątek związanych z rodem Murrayów.
Do posiadłości należą ponadto duże tereny parkowe, a także zagrody dla jeleni i saren. Rosnąca w ogrodach jodła olbrzymia jest drugim co do wysokości drzewem w Wielkiej Brytanii.
Właściciel zamku jest posiadaczem jedynej w Europie prywatnej armii.
Nazwę Blair Athol mogliście znaleźć ostatnio u mnie w innym artykule związanym z okolicą Clermont w Australii.
WALIA i jej zabytki
1. ZAMEK W HARLECH - HARLECH
Jest to XIII wieczny zamek warowny w typie koncentrycznym - z pełnym obwodem obwarowań, wzniesiony na wzgórzu klifowym u wybrzeża Morza Irlandzkiego w Harlech.
Należy do zespołu kilkunastu zamków w Gwynedd ufundowanych przez angielskiego króla
Edwarda I w ramach kampanii walijskiej.
W latach 1404-1409 Harlech było stolicą niezależnego państwa walijskiego powstałego po powstaniu Owaina Glyndwra. Siedem lat później podczas Wojny Dwóch Róż był oblężony, co zostało wspomniane w legendarnej pieśni "Człowiek spod zamku w Harlech". W 1986 roku zamek i jego obwarowania zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
2. ZAMEK CAERPHILLY - w CAERPHILLY
Normański zamek położony w południowej Walii, jest największym zamkiem w Walii i drugim co do wielkości (po Zamku Windsorskim) w Wielkiej Brytanii. Zamek zajmuje obszar 12 hektarów
i otoczony jest sztucznym jeziorem. Legenda mówi, iż sale zamkowe nawiedzane są przez Zieloną Damę. Jedna z wież zamku jest pochylona, a kąt pochylenia jest większy niż Krzywej Wieży w Pizie.
3. PIERHEAD - Cardiff
Jest to budynek Zgromadzenia Narodowego Walii w Cardiff. Został wybudowany w 1897 roku jako siedziba firmy "Bute Dock Company". Jest to najbardziej znany chyba zabytek w Cardiff. Zbudowany został w stylu francuskiego renesansowego gotyku, charakterystycznymi elementami dla tego stylu są gargulce i kominy. Zegar, który znajduje się na wieży, jest nieoficjalnie nazywany "Baby Big Ben" lub "Big Ben Walii".
Budynek służy jako muzeum historii walijskiej.
4. AKWEDUKT PONTCYSYLLTE - Wrexham County Borough
Akwedukt znajduje się nad doliną rzeki Dee w północno-wschodniej Walii. Ukończony w 1805 roku, jest najdłuższym i najwyższym akweduktem w Wielkiej Brytanii. Gdy powstał akwedukt połączył on dwie wsie Froncysyllte, na południowym krańcu Cysyllte - Llangollen i Trevor na północnym krańcu. Oba miasteczka później przeszły pod Wrexham County Borough.
Akwedukt jest bezprecedensowym pomysłem inżynieryjnym, tworząc go Telford przełamał wiele konwencji obowiązujących na przełomie osiemnastego i dziewiętnastego wieku. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że odlane z metalu koryto akweduktu o szerokości 3,25m i długości 307 metrów, zostało ułożone na 18 kolumnach 37 metrów nad rzeką Dee.
Budowa trwała 10 lat, całkowity koszt wyniósł 47 tyś. funtów.
5. ZAMEK BEAUMARIS - Wyspa Anglesey
Średniowieczny zamek warowny położony w Beaumaris na wyspie Anglesey w Walii.
Jest to kolejny zamek w Gwynedd ufundowany przed króla Edwarda I w ramach kampanii walijskiej.
Zamek Beaumaris położony jest naprzeciwko zamku Ilys w Abergwyngregyn po drugiej stronie cieśniny Menai Strait, przy której wznoszą się także zamki Conwy i Caernarfon.
W latach 1509-1535 właścicielem zamku był Sir Roland de Velville,
syna króla angielskiego Henryka VII.
6. ERDDIG HALL - WREXHAM
Erddig Hall jest własnością National Trust, położone na obrzeżach Wrexham w Walii, a dokładnie 2 mile na południe od centrum miasta Wrexham. Został zbudowany w latach 1684-1687 dla Joshua Edisbury'ego, który był szeryfem Denbighshire. Został zaprojektowany w 1683 roku przez Thomasa Webba z Middlewich w Cheshire.
Erddig jest jedną z najwspanialszych rezydencji w kraju. W 2003 roku została wybrana przez czytelników Radio Times i widzów kanału 5 serialu "Britain's Finest Stately Homes" (Najlepsze rezydencje Brytanii) na drugą najlepszą rezydencję. W 2007 we wrześniu została uznana za "Ulubiony Dom Historyczny" w Wielkiej Brytanii.
Jest to tylko namiastka tego co można zobaczyć w Wielkiej Brytanii.
Na pewno w kolejnych artykułach znajdą się te bardziej znane atrakcje i miejsca do których chętnie sama z rodziną bym się wybrała i pewnie Wy również.
W Wielkiej Brytanii można poczuć w każdym miejscu ducha historii.
A Wy znacie jakieś ciekawe budynki i miejsca o których warto napisać?
