7 lutego 2014

Hrabstwa, księstwa i prowincje czyli o co chodzi z Wielką Brytanią

Jadąc lub lecąc do Wielkiej Brytanii nie myślimy gdzie dokładnie będziemy mieszkać, w sensie regionu. Każdy jest w zasadzie taki sam, pogoda wszędzie taka sama więc co za różnica, Anglia to Anglia, Szkocja to Szkocja a Walia to Walia, no i jeszcze ta Irlandia Północna.
Prawda jest jednak taka, że Wielka Brytania poza podziałem na Anglię i Szkocję posiada księstwo którym jest Walia oraz prowincję którą jest Irlandia Północna.
Ok, księstwo i prowincja wyjaśnione, ale co z tymi hrabstwami? Jest ich sporo, mają bardzo znane nazwy i są pięknymi regionami.
 
Szczegółowy podział administracyjny nie jest ustalony przez rząd centralny, lecz samodzielnie w każdej z części, więc pomiędzy częściami istnieją duże różnice w organizacji administracji samorządowej.

Anglia W Anglii nie ma dualizmu administracji terytorialnej, czyli występowania obok siebie administracji rządowej i samorządowej. Rząd zajmuje się sprawami całego kraju. Istnieje podział na regiony, hrabstwa, dystrykty i parafie.

Szkocja Szkocja od 1996 roku dzieli się na 32 hrabstwa

Walia Walia również w 1996 roku została podzielona na 22 jednostki administracyjne: 9 hrabstw,
10 hrabstw miejskich i 3 miasta wszystkie o równym statusie.

Irlandia Północna  Podział Irlandii Północnej wynika z podziału całej wyspy Irlandii. 6 z 9 hrabstw prowincji Ulster należy do Zjednoczonego Królestwa, tworząc Irlandię Północną

Najciekawszy jest oczywiście podział administracyjny Anglii. Na potrzeby organizacji samorządów lokalnych w Anglii wyróżnia się nawet cztery poziomy podziału administracyjnego.
 
 

Anglia podzielona jest na 9 regionów, które powstały w 1994 roku. Wszystkie mają ten sam status, jednak Londyn jako jedyny w ramach własnych autonomicznych władz, posiada burmistrza wybieranego w wyborach bezpośrednich. Regiony znacznie różnią się między sobą pod względem zajmowanego obszaru oraz populacji.
 
9 regionów to:
East Midlands, East of England, North West, South East, South West, West Midlands,
Wielki Londyn (Greater London), Yorkshire and the Humber
 
Te 9 regionów dzielą się na kolejne hrabstwa metropolitalne, hrabstwa niemetropolitalne, unitary authorities i inne.

Poziom drugi - metropolitarny (hrabstwa)
Drugi poziom to podział na hrabstwa, można wyróżnić hrabstwa niemetropolitarne, hrabstwa metropolitarne, jednolite jednostki administracyjne (unitary authority) oraz Wielki Londyn.

Hrabstwa niemetropolitarne
Hrabstwa zostały utworzone w 1974 roku i są oficjalnie znane pod nazwą "non-metropolitan counties".  (Hrabstwo po angielsku to Shire counties) Hrabstwa te są podzielone okręgi i obejmują swoim obszarem znaczną część kraju, głównie jednak w obszarach wiejskich.

Hrabstwo metropolitarne
W Anglii jest obecnie 6 hrabstw miejskich, podzielonych na okręgi miejskie. Obejmują one swoją powierzchnią duże obszary miejskie poza Londynem. Podobnie jak hrabstwa niemetropolitarne, hrabstwa metropolitarne zostały utworzone w tym samym roku 1974, a w 1986 zostały zniesione rady hrabstw.

Jednolite jednostki administracyjne (unitary authority)
Jednolite jednostki administracyjne zostały utworzone w latach 90. i stanowią jednostki administracyjne, które łączą w sobie funkcje hrabstwa i okręgu zastępując dwustopniowy poziom administracyjny.

Wielki Londyn
Wielki Londyn został utworzony w 1965 roku i jest czasem uznawany za hrabstwo miejskie, którym jednak oficjalnie nie jest. Jest on podzielony na City of London oraz Londyńskie dzielnice tzw. gminy miejskie.

Poziom trzeci - poziom okręgu

Okręgi
Hrabstwa podzielone są na okręgi (ang. non-metropolitan districts). Władza podzielona jest pomiędzy radę hrabstwa i radę okręgu.

Okręgi miejskie
Hrabstwa miejskie zostały podzielone na okręgi miejskie zwane zwykle dzielnicami.
Gdy zniesiono rady hrabstwa okręgi miejskie zyskały większość władzy, funkcjonują więc podobnie
do innych jednolitych jednostek administracyjnych.

Gminy miejskie Londynu
W Wielkim Londynie 32 dzielnice (gminy miejskie) mają podobny status jak inne jednolite jednostki administracyjne, jednak dodatkowy, strategiczny poziom administracyjny, tzw. Greater London Authority (GLA) nadzoruje transport, policję, straż pożarną oraz rozwój ekonomiczny.

Poziom czwarty - poziom gminy

Gmina
Gmina ( ang. civil parish) jest najmniejszą jednostką samorządową w Anglii. Przepisy prawne, które ukonstytuowały Wielki Londyn, wykluczyły istnienie gmin na jego terenie. Pozostała część Anglii nie jest jeszcze w całości podzielona na gminy, jednak obecnie liczba gmin oraz całkowity obszar objęty tymi jednostkami podziału stale rośnie.

HISTORYCZNE HRABSTWA ANGLII

Dawny system dzielił Anglię na 39 hrabstw. Podział ten miał znaczenie administracyjne, a także wyznaczał granice geograficzne. Jest określany po angielsku: "Traditional Counties" lub "Historic Counties". Zaczął się on kształtować na początku XII wieku, chociaż niektóre granice zostały już ustalone wieki wcześniej. Z drugiej strony niektóre z granic ostatecznie zostały ustalonedopiero w XVI wieku. Określenie "Historyczne Hrabstwa Anglii" nie odnosi się do konkretnego podziału, ale oznacza raczej stabilną strukturę, jaka funkcjonowała w okresie od XVI wieku do nowego podziału administracyjnego wprowadzonego ustawą "Local Government Act" z 1888 roku.
Podział na Historyczne Hrabstwa Anglii został zastąpiony przez podział na Hrabstwa Ceremonialne
i Hrabstwa Administracyjne.

Oto stary podział na Historyczne Hrabstwa Anglii:


1. Bedfordshire, 2. Berkshire, 3. Buckinghamshire, 4. Cambridgeshire, 5. Cheshire, 6. Cornwall,
7. Cumberland, 8. Derbyshire, 9. Devon, 10. Dorset, 11. Durham, 12. Essex, 13. Gloucestershire,
14. Hampshire, 15. Herefordshire, 16. Hertfordshire, 17. Huntingdonshire, 18. Kent, 19. Lancashire,
20. Leicestershire, 21. Lincolnshire, 22. Middlesex, 23. Norfolk, 24. Northamptonshire,
25. Northumberland, 26. Nottinghamshire, 27. Oxfordshire, 28. Rutland, 29. Shropshire,
30. Somerset, 31. Staffordshire, 32. Suffolk, 33. Surrey, 34. Sussex, 35. Warwickshire,
36. Westmorland, 37. Wiltshire, 38. Worcestershire, 39. Yorkshire.



  
Jest to może jednak z takich nudzących artykułów, jednak również jeden z ważniejszych na temat podziały administracyjnego Wielkiej Brytanii.
Mam nadzieję, że nie zanudziłam moich czytelników ;) 


1 komentarz:

  1. Bardzo interesujący post, nie nudziłam się:)
    Tu mnie Pani zaskoczyła, bo nie wiedziałam , że Walia to księstwo, nie wiedziałam również,że Irlandia Północna to prowincja.
    A czy słyszała Pani,że Szkocja chce zostać republiką? Co Pani o tym sądzi? Moim zdaniem to raczej Ulster powinien przyłączyć się do republiki Irlandii, ale Szkocja republiką, czy ja wiem? Tak trochę dziwnie;p No, ale to tylko moje zdanie.
    Kasia

    OdpowiedzUsuń