Anglikanizm - religia stworzona przez króla

"Kościół Anglikański" z ang. "Church of England" - jest to państwowy Kościół w Anglii i jedna z głównych form protestantyzmu obok Luteranizmu i Kalwinizmu.

Anglikanizm wyłonił się z Kościoła Katolickiego w XVI wieku, w związku ze sporem między Henrykiem VIII Tudorem a papiestwem o unieważnienie małżeństwa króla z Katarzyną Aragońską, jako powód podawał on brak męskiego potomka w ich małżeństwie.

 

Henryk VIII Tudor

Katarzyna Aragońska

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Proces w tej sprawie toczył się od 1528, początkowo w Anglii, od 1529 w Rzymie, przybierając niekorzystny dla króla obrót. Od 1531 wydano szereg edyktów ugruntowujących istniejącą faktycznie od późnego średniowiecza autonomię angielskiej organizacji kościelnej. W 1532 lub 1534 (na różnych stronach spotkałam się z obiema datami) za zgodą parlamentu i prymasa Anglii Thomasa Cranmera ogłoszono niezależność Kościoła Anglii od Rzymu.

 

Thomas Cranmer

Akt supremacji ogłosił króla Anglii "Jedyną i najważniejszą głową na Ziemi Kościoła Anglikańskiego". Papież Klemens VII ekskomunikował króla, ale część społeczeństwa angielskiego w tym część episkopatu i kleru poparła reformy i uznała króla za zwierzchnika Kościoła. Przeciwnicy zostali poddani prześladowaniom, w tym wielu zamordowano m.in kanclerza Anglii i filozofa Tomasza Morusa oraz biskupa Rochester kardynała Jana Fischera.

 

Papież Klemens VII

 W 1536 wybuchło powstanie zwane "Pielgrzymką Łaski", w proteście przeciwko rozwiązywania

i niszczeniu klasztorów katolickich. Powodem tego postwania było również niezadowolenie ludności, w dużej mierze chłopów, do tego powstania przyłączyli się również wysoko urodzeni np. baron Thomas Darcy i baron John Hussey. Powstanie ogarnęło prawie całą północną Anglię i liczyło około 40 tysięcy uczestników. "Pielgrzymka Łaski" zakończyła się złożeniem przez króla Henryka VIII obietnic, których król później nie dotrzymał. Reformy Henryka VIII Tudora utorowały drogę do Anglii pismom luterańskim i kalwińskim. Po kierunkiem prymasa Cranmera przy wydatnym udziale króla z różnych tradycji opracowano oryginalną teologię, zawartą w Modlitewniku Powszechnym "Book of Common Prayer". Nie odrzucono jednak katolickiej tradycji ani dogmatu o zbawieniu wyłącznie w Kościele. Przyjęto doktrynę Lutra o usprawiedliwieniu przez wiarę oraz elementy teologii Jana Kalwina. Opublikowano nowy przekład Biblii w języku angielskim, jednocześnie rozwiązano klasztory, skonfiskowano majątki kościelne i zniesiono obowiązkowy celibat księży.

 

Po śmierci Edwarda VI Tudora , jedynego syna Henryka VIII z prawego łoża, na tron wstąpiła córka Henryka VIII i Katarzyny Aragońskiej - Maria I Tudor, która podjęła nieudaną próbę przywrócenia katolicyzmu w Anglii. Następczyni Marii I Tudor, Elżbieta I Tudor (córka Henryka VIII i Anny Boleyn) przywróciła niezależność Kościoła Anglii, ogłaszając 39 artykułów wiary.

Stanowią one do dziś kanon dogmatyczny anglikanizmu.

 

Edward I Tudor

Elżbieta I Tudor

 

 

W 1559 roku, Elżbieta I wydała "Akt o Zwierzchnictwie", który nakazywał wszystkim urzędnikom złożenie przysięgi, uznającej królewską zwierzchność nad kościołem. W przeciwnym razie mogło im grozić oskarżenie o zdradę i egzekucja. Katolicy nie uznali praw Elżbiety I do korony, co spowodowało długi okres ich prześladowania.

 

Maria I Tudor

 

Papież Pius V

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

W 1570 roku papież Pius V bullą "Regnans in coelis" ekskomunikował Elżbietę I, a jej poddanych zwolnił od przysięgi posłuszeństwa, co spowodowało krwawe represje wobec katolików. W XVII wieku po próbach wprowadzenia prezbiterianizmu w okresie wpływów purytanów, utrwalił się ostatecznie episkopalny ustrój kościoła Anglikańskiego.

 

Doktryna anglikanizmu

 

1. Źródłem objawienia i najwyższym autorytetem jest Biblia, interpretowana w oparciu o Tradycję, w świetle danego człowiekowi przez Stwórcę rozumu. Uznano dogmaty czterech pierwszych soborów ekumenicznych. Tradycyjne konfesyjne stanowisko wyraża 39 artykułów.

2. Uznano, że Jezus Chrystus jest obecny w Eucharystii w sposób symboliczny.

3. Uznano zasadę usprawiedliwienia przez wiarę oraz wyboru człowieka przez Boga, kładąc nacisk na pracę człowieka nad sobą, wolną wolę i łaskę Bożą.

4. Odrzucono zwierzchnictwo jurysdykcyjne papieża

5. Zachowano hierarchiczny ustrój Kościoła z nienaruszoną sukcesją apostolską. Wyznaczanie biskupów jest przywilejem króla (faktycznie sprawowanym przez premiera).

6. Udzielanie sakramentów, kaznodziejstwo i odprawianie nabożeństw zastrzeżono dla duchownych wyświęcanych przez biskupów.

7. Odrzucono celibat

8. Zlikwidowano klasztory. W czasach współczesnych nastąpił powrót do organizowania anglikańskich wspólnot zakonnych.

 

Doktrynę anglikańską cechuje pewnien eklektyzm wynikający z "drogi środka" między rzymskim katolicyzmem a protestantyzmem. Zdaniem biskupa kościoła episkopalnego Pierre Whalona:

" Anglikanizm jest rudymentarnym sposobem bycia chrześcijaninem, a nie ideologią. Stara się dać wierzącym konieczne minimum, którego potrzebuje każdy, aby podążać za Chrystusem. Nie rościmy sobie pretensji do posiadania pełni wiary, której nikt inny nie posiada. Mogę delektować się całym chrześcijaństwem: reformowanym, prawosławnym i rzymskim, będąc w swoim Kościele. Co jednak najważniejsze, mogę „z bojaźnią i drżeniem sprawować moje zbawienie”, jak pisze Paweł w Liście do Filipian^"

 

Kościół Anglikański jest kościołem państwowym. Najwyższą władzę zwierzchnią z prawem mianowania biskupów sprawuje król lub królowa. Władzę ustawodawczą sprawuje Zgromadzenie Kościelne. Kościół sklada się z 42 diecezji i diecezji europejskiej, do której należy kapelania warszawska - sprawująca opiekę głównie nad przebywającymi w Polsce Anglikami.

Anglikanizm w pewien sposób łączy w sobie cechy katolicyzmu z protestanckimi, bywa określany jako "droga środka". Od 1931 roku istnieje pomiędzy Kościołami Starokatolickimi Unii Utrechckiej a Kościołami Anglikańskimi pełna interkomunia, wyrażająca się w obustronnym uznaniu ważności święceń kapłańskich oraz we wspólnej celebracji liturgii.

Obecnie Wspólnotę anglikańską tworzy Kościół Anglii, Kościół Irlandii, Kościół Episkopalny w USA oraz szereg niezależnych kościołów. Co 10 lat kościoły należące do Wspólnoty spotykają się na konferencjach w Lamberth. Tradycyjny prymat we Wspólnocie należy do arcybiskupa Canterbury, "prymasa całej Anglii".

Obecnie w kościele jest wiele napięć związanych z homoseksualizmem a także ordynowaniem kobiet, które spowodowało przejście pewnej liczby kapłanów na katolicyzm.

Wspólnota Anglikańska szacuje, że przynależy do niej 78 mln osób. Dla około 15 milionów wiernych należących do Kościoła Anglii i Szkockiego Kościoła Prezbiteriańskiego zwierzchnikiem kościoła jest królowa Elżbieta II. Dla innych wyznawców anglikanizmu nie pełni ona żadnych funkcji religijnych, za głowę kościoła uznają oni arcybiskupa, od 2013 jest nim Justin Welby.

 

Spory i rozłamy wśród anglików, jak i samych duchownych tej wspólnoty, wzbudzają kwestie udzielanych święceń kapłańskich i biskupich kobietom, małżeństw homoseksualnych oraz możliwość dla tych osób bycia kapłanami, a nawet biskupami.

Konflikty pojawiają się także na tle sensu istnienia zakonów czy celibatu. W wyniku tych kontrowersji doszło do rozłamu w północnoamerykańskim anglikanizmie i powstania Kościoła Anglikańskiego w Ameryce Północnej, którego pierwszym arcybiskupem został Robert Duncan. Konserwatywni anglikanie założyli też na konferencji GAFCON w Jerozolimie Wspólnotę Anglikanów Wyznających. Około 100 wspólnot anglikańskich m.in Ruch Oksfordzki uznaje zwierzchnictwo papieża, jako głowy Kościoła, przez co często określani są mianem anglokatolików.

 

 Temat jakiejkolwiek religii nigdy nie jest łatwy, z powodu wielu wiar i ludzi wyznających różne wiary. Ja sama jestem katoliczką, jednak uważam że anglikanizm jest mi bliższy.

Nie będę pisała mojej własnej opinii, jest to drażliwy temat a nie chciałabym nikogo urazić.